تحصیل نباید طلاب را از برقراری تعامل سازنده با مردم باز دارد

به گزارش خبرگزاری مهر، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، به مناسبت آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه، بیانیه‌ای به شرح زیر صادر کرد:

بسم الله الرحمن الرحیم

آغاز سال تحصیلی جدید حوزه‌های علمیه و تقارن آن با ایام ماه ربیع الاول، ماه نزول رحمت و برکت را گرامی می‌داریم. این ماه، ماه میلاد پیامبر اکرم حضرت محمد مصطفی -صلی الله علیه و آله- است؛ رسولی که به عنوان «رحمه للعالمین» سعادت دنیا و آخرت را به مردم هدیه داد و با هجرت خود از مکه به مدینه در اولین روز ماه ربیع الاول، زمینه را برای توسعه اسلام و استحکام پایه‌های دین فراهم نمود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

«اللَّهُمَّ فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ أَمِینِکَ عَلَی وَحْیِکَ وَ نَجِیبِکَ مِنْ خَلْقِکَ وَ صَفِیِّکَ مِنْ عِبَادِکَ، إِمَامِ الرَّحْمَهِ وَ قَائِدِ الْخَیْرِ وَ مِفْتَاحِ الْبَرَکَهِ.»

همچنین میلاد با سعادت ششمین امام و پیشوا حضرت صادق آل محمد -علیه السلام- نیز در این ماه واقع شده که امروز حوزه‌های علمیه از برکات علمی آن حضرت در عرصه‌های مختلف فقهی و معرفتی برخوردار است.
جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ضمن گرامیداشت آغاز سال تحصیلی حوزه‌های علمیه و تجلیل از مقام شامخ مراجع عظیم الشأن، علمای اعلام و اساتید عظام که استوانه‌های علمی و معنوی حوزه‌های علمیه‌اند، در راستای تواصی به حق و عمل به توصیه‌ی: «وَذَکِّرْ فَإِنَّ الذِّکْرَی تَنْفَعُ الْمُؤْمِنِین»، نکاتی چند را حضور طلاب محترم یادآور می‌گردد:

علم و دانش تنها با آموختن به دست نمی‌آید؛ بلکه نوری است که خداوند آن را در قلب انسانی که هدایت او را اراده کرده است، قرار می‌دهد. از این‌رو، طلبه‌ای که علم‌آموزی و تفقه در دین را به عنوان هدف خود برگزیده است، در گام نخست باید به حقیقت بندگی برسد و با برقراری پیوند میان علم و عمل، از خداوند فهم و علم را طلب نماید. تهذیب اخلاق و تزکیه نفس و نیز‏‎ ‎‏تحصیل آداب شرعی، از جمله امور ضروری است که طلاب در حوزه‌های علمیه باید نسبت به آن اهتمام ورزند. با توجه به اینکه مدیران و متصدیان امر در مدارس حوزوی و مراکز آموزشی، برگزاری برنامه‌های اخلاقی و نیز مجالس وعظ و پند را برای ارتقای سطح معنویت طلاب تمهید نموده‌اند، شایسته است طلاب محترم از فیض حضور اساتید اخلاق و مربیان معنوی بهره برند.

فقه، علاوه بر عهده‌داری امور فردی مکلفان، امور مهم زندگی اجتماعی و اداره آن در جامعه دینی را نیز عهده‌دار است. از این‌رو، طلاب به هر میزان که در تفقه و علم‌آموزی جدیت داشته و به این موضوع نگاه تخصصی داشته باشند، در تبیین نظام مسائل زندگی اجتماعی و سیاسی موفق‌تر عمل خواهند نمود. امروزه دشمنان اسلام تمام نیروی خود را برای اثبات ناکارآمدی فقه اجتماعی اسلام به کار بسته و با ترویج سکولاریسم (عرفی گرایی) تلاش می‌کنند دین را به حوزه احکام فردی تقلیل دهند. بی‌تردید طلاب جوان و مستعد و نیز طلابی که به تازگی قدم به فضای حوزه‌های علمیه گذارده‌اند، ‏با اتکا به میراث ستُرگ فقه جعفری و نیز دستاوردهای ارزشمندی که تلاش‌های علمای گرانقدر شیعه در طول تاریخ برای آنان به یاد گار گذاشته است، در کنار التزام به مبانی اسلام ناب و نیز نگریستن به افق‌های پیش رو و بهره‌گیری از فقه پویا، می‌توانند قدرت دین و نظامات اجتماعی اسلام را بیش از پیش برای دیگران آشکار ساخته و آن را برای بهره‌گیری جامعه مؤمنان آماده سازند.

هرچند در ایام تحصیلی، بخش عمده‌ای از وقت طلاب عزیز به علم‌آموزی و تحصیل دانش و معنویت می‌گذرد، اما این امر نباید آنان را از برقراری ارتباط و تعامل سازنده با مردم باز دارد. حضور پرشور طلاب در مساجد و مجالس و همچنین انجام فعالیت‌های تبلیغی مؤثر در مناسبت‌ها و برقراری جلسات، در کنار تحصیل علوم حوزوی، ضرورتی انکارناپذیر است. طلاب محترم، چه در فضای مجازی و چه حقیقی، همواره تبلیغ و ترویج معارف دین را وجهه همت خویش قرار دهند و نگذارند فعالیت‌های علمی، آنان را از امر مهم و خطیر تبلیغ باز دارد. توجه ویژه به نسل جوان و تعامل سازنده با آنان باید در اولویت برنامه‌ریزی‌های فرهنگی و تبلیغی حوزه‌های علمیه قرار گیرد.

پیروزی انقلاب اسلامی که با زعامت حضرت امام خمینی قدس سره، نثار خون شهدای گرانقدر و جانبازی و ایثار علمای بزرگ شیعه رقم خورد، وعده الهی: ”إن تنصروا الله ینصرکم” را تحقق بخشید. استمرار حاکمیت دین و ایجاد تمدن نوین اسلامی و نیز آمادگی جامعه برای طلوع خورشید ولایت عظمای حضرت صاحب الزمان -ارواحنافداه-، تنها از طریق التزام به انقلابی‌بودن و نیز در مسیر ولایت و آرمان‌های انقلاب اسلامی گام برداشتن همراه با بصیرت لازم، تحقق خواهد یافت. طلاب عزیز به این نکته مهم توجه داشته باشند که در مقام سیاست‌ورزی و پرداختن به فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی، الگو و معیار در رعایت اخلاق سیاسی، حوزه انقلابی است و انقلابی‌گری تنها با التزام به اخلاق، انصاف و عدالت است که مجاهدت و عمل صالح به شمار می‌رود.

طلاب گرانقدر، برای تقویت مبانی معرفتی و عبور از چالش‌های فکری، سیره علمی و عملی امام راحل عظیم الشان، رهبر معظم انقلاب و مراجع معظم تقلید را همواره مورد توجه قرار دهند و برای ورود به عرصه‌های جدید فقهی و پاسخ به نیازهای نظام و مسائل انقلاب اسلامی، به فقه جواهری پایبند باشند.

روحانیان، به عنوان معلمان دینداری و مربیان معارف اسلامی، باید در رفتار و گفتار خود، همواره سبک زندگی دینی را ترویج کنند. رعایت شئون طلبگی و عمل صالح مؤمنانه آنان، مروج مکارم اخلاق در جامعه خواهد بود و بیش از هر گفتاری در جان و روح مردم اثر خواهد کرد؛ بنابراین آنان باید سعی کنند در تمام شئون زندگی، با عمل خود تقویت‌کننده دینداری مردم باشند.

در پایان، توفیق طلاب و اساتید گرانقدر را در خدمت به دین و سربازی حضرت حجت (عج) از خداوند متعال مسالت داریم و امیدواریم گام‌هایی که در مسیر تحصیل و ترویج علوم اسلامی برمی‌داریم، مرضی حضرت حق (جل جلاله) باشد.

کد خبر 5889674 مهدی بخشی سورکی

منبع: مهر

کلیدواژه: قم حوزه علمیه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم بوشهر خادم الرضا شهادت امام رضا ع مشهد خطبه های نماز جمعه کرمانشاه امام رضا ع اردبیل تبریز هفته دفاع مقدس حرم رضوی همدان مراسم عزاداری عکس استانها حوزه های علمیه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۱۴۷۷۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

عدم تامین معیشت؛ مانع استقبال روحانیون از مسئولیت امامت جماعت

امامت جماعت یکی از مهمترین شئونات دینی و حوزوی است و نهادهای متولی به خصوص حوزه علمیه باید تلاش کنند تا با حمایت از این جایگاه در رونق آن بکوشند و جایگاه امامت جماعت را به وضع مطلوب خود نزدیک کنند به گونه‌ای که طلاب با میل و رغبت به سمت فعالیت مذهبی و فرهنگی در مساجد بروند.

امام جماعت در درجه اول یک طلبه و روحانی است که باید در حوزه علمیه تربیت شود و با علم و مهارت لازم به جامعه برگردد و اولین مسئولیت اجتماعی و دینی او حضور در جایگاه امام جماعتی در مسجد است.

البته موانع در این مسیر کم نیست ولی سنت مراجعی مانند آیت‌الله العظمی بروجردی در کشور خودمان و برخی کشورهای اسلامی می‌تواند برای ما الگو باشد.

در این راستا با حجت‌الاسلام والمسلمین تقی قرائتی؛ رئیس مؤسسه مسجد گفت‌وگو کرده ایم که در ادامه می‌خوانید:

 یکی از کارکردهای مهم روحانیت اداره مساجد و برگزاری نماز جماعت است، مهمترین ویژگی یک امام جماعت چه مواردی است؟

دنیای امروز دنیای مهارت است نه فقط تخصص نظری و کسب یکسری معلومات؛ کارشناس پیش‌دبستانی با کارشناس مهد کودک و کارشناس مهد کودک با کارشناس دبستان تفاوت دارد و در مسجد از کودک تا کهنسالان حضور دارند؛ زن و مرد و فقیر و غنی و باسواد و بی‌سواد که باید یکنواخت مورد توجه قرار بگیرند. نه مسجد باید طوری مدیریت شود که سرای سالمندان باشد و نه مهد کودک برای کودکان و نه باشگاه برای جوانان و همه را هم تحت پوشش قرار دهد و حلقه اتصال و مدیر یت آن با امام جماعت است.

امام جماعت باید مهارت‌های مختلف را بداند ولی به دلیل اینکه امور دیگر زودبازده هستند طلاب از امام جماعتی، استقبال نمی‌کنند، امام جماعت بودن مسجد، کار درازمدت فرهنگی است و دیر جواب می‌دهد ولی امور دیگر بعد از چند ماه بازده دارد گرچه فعالیت چند ماهه آموزشی مانند علف بهاری است که با یک آفتاب پژمرده می‌شود ولی تربیت در مسجد، نهادینه می‌شود و باورهای دینی در عمق و وجود همه ماندگار خواهد شد، لذا طلاب ترجیح می‌دهند بروند در پادگان و قوه قضائیه و نهادهای نظامی و اداری و ... خدمت کنند که مخاطبان آن‌ها یک‌سطح باشند نه اینکه بخواهند با اقشار مختلف مواجه شوند ضمن اینکه در ادارات وضعیت معیشتی آنها نسبتا تامین است ولی در مسجد اینگونه نیست.

تربیت در مسجد فرا جناحی، فرا سنی است. باید تشکیلات آموزشی کشور افراد متخصص برای مسجد تربیت کنند که سطح معیشت آنان هم تامین شود تا بتوانیم مساجد را حفظ کنیم.

اشاره کردید که طلاب اقبال زیادی به امامت مسجد ندارند، علاوه بر دلیل فوق، آیا دلایل دیگری هم دارد؟

تامین معیشت امامان مساجد موانع متعدد دارد؛ طلبه اگر در دانشگاه، تدریس و به کارهای فرهنگی اشتغال داشته باشد یا در قوه قضائیه، سپاه، ارتش، نیروی انتظامی و وزارت جهاد و ... معیشت او در حد کارمندی تامین است ولی در مسجد اینگونه نیست درحالی که در صدر اسلام، یک امام جماعت و نماینده پیامبر(ص) که به بلاد مختلف اعزام می‌شد، از جهت معیشتی تامین می‌شد لذا امامت مسجد باید از همه این موارد بیشتر مورد توجه قرار گیرد.

اگر معیشت اولیه طلاب تامین ‌شود مثلا منزل حداقلی و اتومبیل حداقلی داشته باشند، از بازنشستگی و ... بهره‌مند شوند؛ مشکل تا حد زیادی رفع می‌شود در حالی که امامت جماعت، نه تامین مالی دارد و نه بازنشستگی و دولت قبل از اینکه به دانشگاه‌ها و نهادها برسد باید از امامت جماعت مساجد حمایت کند و این حمایت هم فقط از بعد حقوق نیست. برای اینکه مردم سفر کنند مشوق‌هایی از سوی مراکز مختلف ایجاد می‌شود که اقشار مختلف بتوانند سفر کنند ولی در مورد مساجد و ائمه جماعات چنین چیزی وجود ندارد.

یکی از سؤالاتی که از طلاب می‌شود این است که اگر شما مخیر بین استخدام در یک اداره و نهاد بشوید یا اینکه امامت جماعت مسجد را بر عهده داشته باشید به چه مبلغی حاضرید این کار را بکنید و جواب داده‌اند یک سوم آنچه در دانشگاه و قوه قضائیه داده می‌شود؛ این نشان می‌دهد که طلاب اهمیت کار مسجد را می‌دانند و بر این باورند که با تربیت در مسجد نیازی به نیروی انتظامی گسترده و قوه قضائیه نداریم؛ هر متفکری در جمهوری اسلامی متوجه است که وجود 20 هزار مسجد از 20هزار پاسگاه در امنیت کمتر نیست؛ 20هزار مسجد از 20هزار مرکز درمانی برای مشکلات روحی و روانی مردم تاثیرگذارتر است ولی شرایط به گونه‌ای است که به راحتی نمی‌توانند در عمل مسجد را انتخاب کنند.

اگر فرض را بر این بگذاریم که مساجد، معیشت روحانی ثابت را تامین کنند آیا نیروی کارآزموده به اندازه نیاز از سوی حوزه و نهادهای متولی تربیت شده است؟

خیر. حوزه نیروی متخصص برای امامت مسجد تربیت نمی‌کند و نیروهایی که تربیت کرده است عمدتا برای جهاد، ارتش، سپاه و قضاوت و ... است و گرایش امام جماعتی و مسجد نداریم چون پشتوانه مالی ندارد.

یکی از سنت‌ها و سیره‌های بزرگان حوزه در قرون گذشته تربیت امام جماعت مردم‌دار، مسلط به قرائت نماز و آشنا با احکام مبتلابه مردم بوده است و کسانی مانند آیت‌الله العظمی بروجردی به تامین معیشت روحانی و امام جماعت در شهرها و روستاها می‌پرداختند و البته مردم هم کمک می‌کردند چرا الان این سنت در بین بزرگان وجود ندارد یا کمرنگ شده است؟

این سنت قبلا بوده است و کم و بیش وجود دارد؛ در آن دوره شرایط حوزه و تعداد طلاب و ... به گونه‌ای بود که مراجع می‌توانستند رسیدگی کنند ولی الان این وضعیت وجود ندارد لذا تربیت طلبه به صورت جدی وجود ندارد و اگر هست به صورت بسیجی‌وار و برخی مراکز مانند مؤسسه مسجد در حال انجام است که هیچ بودجه دولتی و وابستگی ندارد. کسی که مسجد و کارکردهای امامت جماعت را ترویج کند نداریم. 25 سال است که دوره‌های آموزشی کوتاه مدت داریم و البته کارکردهای مسجد و امام جماعت نیازمند پژوهشکده و دانشگاه تربیت طلاب متخصص است.

مؤسسه شما وابستگی به حوزه ندارد و تعاملی ندارید؟

در حوزه هست ولی وابسته به حوزه نیست؛ زیرا امام جماعت کار طلبگی است؛ البته آنقدر مسائل دیگری وجود دارد که با فعالیت یک مؤسسه مانند مؤسسه ما مشکل امام جماعت و مسجد حل نمی‌شود یعنی گرایش طلاب به کارهای غیر از مسجد زیاد است. البته باز تاکید کنم مخاطب ما طلاب هستند، طلابی که یک دوره تبلیغ رفته باشند و علاقه به این کار داشته باشند و استقبال هم خوب است با اینکه ما بورسیه و سهمیه و حمایت مادی نداریم.

ما حدود 200 هزار مسجد نیاز داریم و 200 هزار امام جماعت ولی کمبودها زیاد است؛ بیش از 70هزار مسجد داریم که تعدادی از آنها فعال نیستند بدلیل واقع شدن در فضاهای متروکه، و مابقی هم ممکن است در دو وعده فعال باشند و امام جماعت آن‌ها هم تامین نیست و امامان جماعت در کنار سایر کارها در مسجد هم خدمت می‌کنند و نمازی هم می‌خوانند ولی اینکه تمام وقت و کار تخصصی در مسجد بکنند و به کار دیگری نپردازند، نداریم.

تا همین یکی دو دهه قبل هم این مسئله رواج داشت که بزرگانی چون آیت‌الله سیدرضی شیرازی، آیت‌الله مجتهدی، آقامجتبی تهرانی و امثال ایشان هر کدام امامت جماعت مساجد یا حوزه‌های بزرگ تهران را عهده‌دار می‌شدند و تاثیرات تربیتی زیادی هم داشتند، چرا این سنت در حال از بین رفتن است و آیا حوزه در این عرصه کاری انجام می‌دهد؟

قانون و سنت بود کسی که به مرتبه اجتهاد می‌رسید چه در نجف و چه در قم به مناطقی می‌رفت که شاید کمتر کسی می‌رفت و در آنجا حوزه و مسجدی تاسیس کرده و به رونق معنوی آنجا می‌پرداخت ما کسانی چون آقایان ایازی و فاضل استرآبادی را داریم که در روستاها حوزه درست کردند و به یک قطب در منطقه خود تبدیل شدند ولی الان جاذبه‌های قضاوت و عقیدتی سیاسی و ... بیشتر است و از سوی دیگر معیشت نسبی استادان و طلابی که به مناطق می‌رفتند تامین بود ولی الان اینطور نیست چون در قدیم فارغ‌التحصیلان حوزه فقط مبلغ و امام مسجد بودند لذا مردم کمک‌های خوبی داشتند وقتی مردم می‌بینند محصولات حوزه در مراکز دیگر مشغول می‌شوند انگیزه حمایت و کفالت را ندارند.

زندگی در گذشته از جهاتی راحت‌تر بود یعنی فرد بدون وسیله نقلیه هم زندگی می‌کرد ولی الان بسیار دشوار است. در گذشته زندگی‌ها ساده‌تر و هزینه‌ها بسیار کمتر بود ولی الان هزینه آب و برق و گاز مبلغ قابل توجهی است. من یک بررسی تاریخی داشتم به این نتیجه رسیدم که از صدر اسلام تا یکی دو قرن قبل ما به ندرت بحثی به عنوان اجاره خانه داشتیم، اجاره اسب و کرایه و زمین و باغ بوده است ولی کسی بابت خانه کرایه نمی‌داده است ولی الان در بحث اجاره، اول اجاره مسکن به ذهن می رسد.

آیا امور سیاسی در اقبال مردم به روحانیت و مسجد اثری دارد؟

مسجد محل قیام و عبادت و سجده است؛ همه نامزدهای انتخابات برای گرفتن رای به مسجد می‌روند ولی وقتی انتخاب شدند توجهی به مسجد ندارند و رفت و آمد نمی‌کنند و از طرفی نگاه جناحی می‌تواند باعث کمرنگ شدن اقبال مردم به مسجد شود؛ از سوی دیگر یک روحانی و طلبه ممکن است در محیط دانشگاه و در قضاوت و ... آزادانه‌تر بتواند عمل کند تا در یک مسجد که باید هیئت امنا و متولیان مسجد را راضی کند و چون جنبه معیشتی هم تامین نیست انگیزه زیادی هم برای تلاش مضاعف وجود ندارد.

گفت و گو از علی فرج زاده

منبع: ایکنا (خبرگزاری بین‌المللی قرآن)